با انتشار اين آگهي بار ديگر موضوع تخريب بافت تاريخي شيراز به جريان افتاد. آگهي تملك اراضي و ابنيه اطراف حرم مطهر شاهچراغ(ع)مرتبط با طرح 57هكتاري در بافت 360هكتاري شيراز است كه بر مبناي آن قرار است راه دسترسي به حرم، ميدانگاه، پاركينگ، دارالشفا و ديگر خدمات عمومي ارائه شود.
اجراي اين طرح منجر به تخريب و تهديد آثار و ابنيه تاريخي در بافت تاريخي ثبت ملي شده شيراز مي‌شود و بر همين اساس است كه سازمان ميراث فرهنگي و دوستداران ميراث فرهنگي كشور معتقدند در طرح 57هكتاري شيراز ضوابط ميراث فرهنگي درنظر گرفته نشده و تمام تلاش خود را براي متقاعد كردن مجريان اين طرح در جلوگيري از اجراي طرح توسعه آستان شاهچراغ به‌دليل رعايت نشدن موازين ميراث فرهنگي و خطري كه اجراي اين طرح براي آثار تاريخي واقع در بافت ثبت ملي شده شيراز دارد به‌كار گرفته‌اند.
آيت‌الله ايماني امام جمعه شيراز به‌شدت موافق اجراي اين طرح در بافت تاريخي شيراز است و پيش‌تر به همشهري گفته است كه اين طرح براي ارائه خدمات بهتر به زائرين اجرا مي‌شود. توليت آستان شاهچراغ نيز از سال‌ها پيش مدافع اجراي طرح توسعه حرم شاهچراغ بود اما در سوي ديگر سازمان ميراث فرهنگي به نمايندگي از دولت تأكيد داشت كه اجراي بي‌ضابطه طرح بدون توجه به موازين حفاظت از آثار تاريخي در بافت ثبت ملي شده شيراز كه تابع قوانين كشوري در حوزه صيانت از آثار تاريخي است منجر به تخريب و تهديد اين بافت تاريخي كشور مي‌شود.
- شاهچراغ مدت‌هاست تملك ابنيه و اراضي ندارد
انتشار ناگهاني آگهي وزارت راه و شهرسازي در يك روزنامه محلي براي تملك اراضي و ابنيه اطراف آستان شاهچراغ(ع) پس از سكوت چندين‌ماهه كه اجراي طرح راه‌كشي در بافت تاريخي شيراز را به تعويق انداخت موجب شد تا بار ديگر طرح توسعه آستان شاهچراغ مطرح شود و اين‌بار اين طرح از سوي يكي از مراجع دولتي يعني وزارت راه و شهرسازي ابلاغ شد. نتيجه تملك 57هكتار از بافت تاريخي شيراز در اطراف آستان شاهچراغ كه خود داراي بناهاي تاريخي و آثار واجد ارزش ثبت ملي هستند يك ششم از بافت تاريخي 360هكتاري شيراز را دستخوش تغيير مي‌كند.
پيش‌تر خبرهايي از اعمال فشار هيأت امناي آستان شاهچراغ(ع) براي اجراي هر چه سريع‌تر توسعه حرم در طرح 57هكتاري شهر شيراز منتشر شده بود كه حالا با انتشار آگهي وزارت راه و شهرسازي متوليان آستان شاهچراغ(ع) شيراز معتقدند حالا دولت و شوراي‌عالي معماري و شهرسازي بايد پاسخگوي رسانه‌ها باشند.
سيدعلي اصغر دستغيب متولي آستان شاهچراغ(ع) و از اعضاي هيأت امناي اين مجموعه تاريخي - مذهبي ديروز درخصوص آگهي انتشار يافته براي تملك اراضي و ابنيه اطراف آستان شاهچراغ براي اجراي طرح توسعه اين آستان به همشهري گفت: در جريان اين آگهي نيستم و اصلا آن‌را نديده‌ام.
او افزود: آستان مقدس شاهچراغ(ع) مدت‌هاست كه تملك ابنيه و اراضي نداشته و بهتر است رسانه‌ها از وزارت راه و شهرسازي پيگير انتشار اين آگهي باشند.
- اراضي و ابنيه تملك‌شده متعلق به آستان نيست
حسين كياني، معاون اجرايي آستان شاهچراغ(ع) نيز در گفت‌وگو با همشهري درخصوص نقش آستان شاهچراغ در انتشار اين آگهي اعلام كرد: آگهي از سوي اداره كل راه و شهرسازي استان فارس اعلام شده و احتمالا مرتبط با مصوبه شوراي‌عالي شهرسازي و معماري به‌عنوان عالي‌ترين نهاد تصميم‌گيرنده در حوزه شهري براي اجراي طرح توسعه در 57هكتار از بافت تاريخي شيراز و در چارچوب قانون است.
او با اعلام اينكه تملك اراضي و ابنيه اطراف حرم مطهر شاهچراغ(ع) با توجه به وضعيت مالي كشور بسيار دشوار است، گفت: محدوده تعيين شده در آگهي اخير اداره راه و شهرسازي براي تملك اراضي و ابنيه اطراف آستان بسيار وسيع بوده و بعيد است تمام سازه‌ها را با وضعيت فعلي بتوان تملك كرد. وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا متوليان آستان مقدس شاهچراغ(ع) براي تملك اين اراضي اعمال فشار به دولت كرده اند؟ افزود: تملك محدوده مشخص شده در بافت تاريخي شيراز به‌معناي آن نيست كه اين محدوده در اختيار آستان شاهچراغ قرار مي‌گيرد.
وي افزود: درست است كه اين تملك در طرح توسعه حرم شاهچراغ(ع) قرار دارد اما تمام تملك‌هايي كه صورت مي‌گيرد در اختيار دولت است كه ممكن است براي ايجاد راه، پاركينگ، ميدانگاه و اقامتگاه درنظر گرفته شود و كاربري آن هم ارتباطي به آستان نداشه باشد. البته ممكن است فضايي به‌عنوان شبستان امام خميني تعيين كنند و آستان شاهچراغ به‌عنوان بهره‌بردار اين شبستان را در اختيار بگيرد. پس معناي اين آگهي آن نيست كه همه اين محدوده تحت كاربري آستان شاهچراغ قرار بگيرد.
- فعاليت اقتصادي نداريم
او اين موضوع كه متوليان آستان شاهچراغ براي اجراي طرح 57هكتاري بافت تاريخي شيراز و توسعه حرم شاهچراغ(ع) مديران استاني و انجمن‌هاي ميراثي و حتي دولت را تحت فشار قرار داده‌اند يا قرار است استفاده تجاري در طرح توسعه حرم داشته باشد را شايعه خواند و گفت: شايعاتي كه در اين‌باره مطرح مي‌شود كذب است و آستان مقدس شاهچراغ هيچ برنامه‌اي براي انتفاع مالي در محدوده طرح 57هكتاري ندارد و اين موضوع حتي مصوب هيأت امنا است.
به گفته او، ايجاد فضاي تجاري كه جنبه اقتصادي داشته باشد در حيطه فعاليت آستان نيست و اگر دستگاهي هم بخواهد اين اقدام را انجام بدهد آستان شاهچراغ اجازه اين اقدام را نمي‌دهد. البته اتفاقي كه در طرح 57هكتاري قرار است بيفتد تنها براي رفاه زائرين و مجاورين حرم شاهچراغ است كه آستان از خدمات عمومي حمايت هم مي‌كند. مثلا اگر در اين طرح دارالشفا وجود داشته باشد كه خدمات بهداشتي ارائه كند با توجه به اينكه محدوده بافت تاريخي شيراز منطقه محروم شهر شيراز است آستان به اجراي چنين طرح‌هايي كمك مي‌كند اما اگر خدمات جنبه انتفاعي داشته باشد هيأت امنا و متوليان آستان مقدس شاهچراغ هرگز اجازه اين اقدام را نخواهند داد.
معاون اجرايي آستان شاهچراغ(ع) با اعلام اينكه آگهي اخير اداره راه و شهرسازي استان فارس براي تملك ابنيه و اراضي اطراف حرم شاهچراغ(ع) ممكن است تنها بخش كوچكي از طرح توسعه در 57هكتار از بافت تاريخي شيراز باشد، گفت: كساني ممكن است اعلام كنند كه بافت تاريخي شيراز در اجراي طرح توسعه از بين مي‌رود يا نگران تجاري‌سازي بافت تاريخي باشند كه در آن‌صورت حتما شوراي‌عالي معماري و شهرسازي و مجريان طرح درخصوص حفظ بناهاي تاريخي نيز تدبير كرده‌اند.
حسين كياني تأكيد كرد: از منظر تجاري‌سازي، متوليان آستان شاهچراغ به‌شدت مخالف تجاري‌سازي بافت تاريخي و اطراف حرم شاهچراغ در طرح 57هكتاري شيراز هستند چون معتقدند تجاري‌سازي اين منطقه مانع از ايجاد خدمات‌رساني به زائران مي‌شود چون با احداث مجتمع‌هاي تجاري ترافيك را به قلب تاريخي شيراز مي‌رسانند و راه‌هاي دسترسي به آستان مقدس شاهچراغ را نيز از بين مي‌برند.
او با اعلام اينكه اخيرا آستان شاهچراغ 5خانه و بناي تاريخي را مرمت كرده يا در حال تملك و مرمت آنها براي ايجاد موزه و ايجاد مركز اسناد تاريخي و مركز مرمت نسخ خطي و تاريخي است، افزود: طرح 57هكتاري شيراز مصوبه ملي دارد و نمي‌توان مدعي بود آن‌كه طرح را مصوب كرده متوجه وجود بافت تاريخي شيراز نبوده است.
وي گفت: در مورد آگهي تملك اراضي و ابنيه بافت تاريخي شيراز نيز بايد وزارت راه و شهرسازي پاسخ بدهد كه چه اتفاقي قرار است بيفتد چون ما نيز هنوز نمي‌دانيم اين اقدام تا چه اندازه مي‌تواند در بافت تاريخي شيراز تغيير ايجاد كند.
او در پاسخ به اين سؤال كه آيا متوليان شاهچراغ(ع) براي اجراي طرح توسعه حرم شاهچراغ به بخش‌هاي دولتي فشار آورده اند؟ گفت: ما يك مجموعه مذهبي هستيم و هيچ اهرم فشاري نداريم. طرح توسعه بافت تاريخي شيراز نيز قانوني است و همه آنچه انجام مي‌شود براساس طرح مصوب شوراي‌عالي معماري و شهرسازي است و آستان شاهچراغ هيچ فشاري به دستگاه‌هاي ديگر براي اجراي آن نياورده است. متأسفانه اينها ذهنيتي است كه در حوزه دوستداران ميراث فرهنگي وجود دارد و به واقعيت نزديك نيست.
اظهارات معاون اجرايي آستان شاهچراغ(ع) در شرايطي مطرح مي‌شود كه در آگهي مرتبط با تملك اراضي و ابنيه اطراف شاهچراغ كه از سوي اداره كل راه و شهرسازي استان فارس منتشر شده محل دريافت پول واگذاري اراضي در محل آستان شاهچراغ است و اين اتفاق حتي داراي يك دفتر در آستان مقدس شاهچراغ است.
- اعتراض ميراث به آگهي راه و شهرسازي
محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري كشور اما در تماس همشهري گفت كه درخصوص اين آگهي بلافاصله با وزارت راه و شهرسازي تماس گرفته و اعتراض سازمان ميراث فرهنگي به اين اقدام در بافت تاريخي ثبت ملي شده شيراز را اعلام كرده و از رئيس اداره ميراث فرهنگي استان فارس خواسته است تا موضوع را بلافاصله پيگيري كند.
دوستداران ميراث فرهنگي اما به همشهري گفته‌اند كه اگر طرح يك طرح ملي نباشد حتي انتشار اين آگهي خلاف قانون است و استدلال آگهي دهندگان به ماده 8 لايحه نحوه تملك خريد املاك براي اجراي برنامه‌هاي اجرايي و نظامي دولت به‌معناي تهديد مالكان اراضي و ابنيه اطراف حرم شاهچراغ است كه اگر خانه‌هاي خود را نفروشند با آنها برخورد قانوني مي‌شود.
نظر شما